Wortelrisico’s zijn vaak een onzichtbare factor bij bouw- en graafwerkzaamheden. Toch kunnen ze voor flinke problemen zorgen als ze niet vroegtijdig in kaart worden gebracht. Lees waarom wortelschade zo’n groot risico vormt, welke gevolgen dit kan hebben voor je project en hoe je met de juiste monitoring en data-analyse grote kosten en vertraging kunt voorkomen.
1. De omvang van het probleem
Bomen staan met hun wortels vaak dichter bij leidingen, kabels en funderingen dan je zou verwachten. Bij graafwerkzaamheden kan het ongemerkt beschadigen van deze wortels leiden tot:
- Onstabiele bomen: Wanneer de hoofdwortels of stabiliserende wortels worden doorgesneden, neemt de kans dat de boom omvalt aanzienlijk toe.
- Versnelde boomsterfte: Beschadigde wortels kunnen ziektes en schimmels binnenlaten, wat de algehele gezondheid van een boom ernstig aantast.
- Onvoorziene kosten: Boomschade en hieruit voortvloeiende aansprakelijkheidskwesties kunnen leiden tot claims en herstelkosten die de begroting flink overstijgen.
2. Risico’s voor veiligheid en infrastructuur
Het onderschatten van wortelrisico’s brengt niet alleen extra kosten met zich mee, maar kan ook:
- Veiligheid in gevaar brengen: Een onstabiele boom vormt een bedreiging voor weggebruikers, voetgangers en aangrenzende bebouwing.
- Schade aan infrastructuur: Wortels groeien vaak langs of onder wegen, stoepen en funderingen. Bij verkeerd uitgevoerde werkzaamheden kunnen gaten of verzakkingen ontstaan.
- Vertraging in het bouwproces: Als er onvoorziene problemen aan het licht komen, moet het werk stilgelegd worden totdat de situatie is opgelost, wat tot flinke vertraging leidt.
3. Hoe voorkom je wortelschade?
Een zorgvuldig stappenplan is essentieel om risico’s te beperken en de continuïteit van je project te waarborgen.
- Inventariseer de omgeving
Breng alle bomen in de projectomgeving in kaart. Let hierbij niet alleen op grote bomen, maar ook op jonge aanplant. - Maak gebruik van technologie en data-analyse
Met geavanceerde oplossingen, zoals BoomRisico van NEO, kun je bomen en wortels in kaart brengen zonder te graven. Met dank aan satellietbeelden, lidar-scans en andere geo-informatie weet je precies waar je rekening mee kunt houden. - Samenwerken met boomexperts
Raadpleeg een boomspecialist of hovenier voor een grondige inspectie. Zij kunnen ter plekke beoordelen welke bomen kwetsbaar zijn en hoe de wortels lopen. - Stel een duidelijke werkplanning op
Zorg dat aannemers, projectleiders en groenbeheerders op de hoogte zijn van de vastgestelde risico’s. Spreek af hoe je eventuele wortels die in de weg zitten, verantwoord aanpakt. - Monitor continu
Vooral bij langlopende projecten is het belangrijk om de situatie regelmatig te controleren. Door tussentijdse metingen te doen en data te vergelijken, voorkom je verrassingen halverwege het project.
4. Hoe geodata helpt bij het minimaliseren van wortelrisico’s
Traditioneel wordt het wortelstelsel vaak pas in beeld gebracht tijdens de uitvoer van het werk, wat het risico op schade aanzienlijk vergroot. Dankzij moderne technologie kun je echter al vóór de start van de werkzaamheden:
- Exacte locaties van wortelgroei in kaart brengen: Met o.a. satellietanalyses en historische vegetatiegegevens zie je waar de wortels zich waarschijnlijk bevinden.
- De gezondheid van bomen bepalen: Op basis van meerjarige data kun je inschatten of een boom al verzwakt is, waardoor de kans op omvallen groter wordt bij ingrepen in de bodem.
- Voorspelmodellen inzetten: Door verschillende databronnen te combineren, krijg je inzicht in hoe wortels zich ontwikkelen en waar in de toekomst zwakke plekken kunnen ontstaan.
5. Voorkom vertraging en kostenoverschrijding
Wanneer een project vertraging oploopt door onvoorziene wortelschade, kunnen de kosten enorm oplopen. Niet alleen moet de schade worden hersteld (denk aan het opnieuw planten van bomen of het herstellen van infrastructuur), maar ook de gehele planning loopt uit de pas. Met een gestructureerde aanpak en data-gedreven besluitvorming voorkom je onnodige claims en budgetoverschrijdingen.
6. Conclusie: Investeer in de voorfase, bespaar in de uitvoer
Wortelrisico’s zijn in eerste instantie niet zichtbaar, maar kunnen grote gevolgen hebben. Door vroegtijdig te investeren in data-analyse, deskundige inspecties en goed onderlinge afstemming tussen betrokken partijen, beperk je de kans op schade en vertraging aanzienlijk.
Benieuwd hoe NEO helpt met het in kaart brengen van ondergrondse wortelrisico’s?
Ga vandaag nog voor een vrijblijvende risico-scan of adviesgesprek.
Zo ga je goed voorbereid van start en houd je je project beheersbaar, veilig én binnen budget.
