Aanleiding
Het regent onregelmatiger en harder dan vroeger. Dat maakt het belangrijk dat we verstandig met regenwater omgaan. De verharding van het oppervlak speelt een belangrijke rol in het voorkomen van wateroverlast en droogte. Bestrating en andere verhardingen veranderen echter voortdurend.
Bij NEO hebben we de behoefte gesignaleerd om met betere informatie beter te kunnen anticiperen op wateroverlast en droogte. Kort samengevat gaat het om informatie over de verharding van het oppervlak van Nederland die landsdekkend uniform is, maar bovendien gedetailleerd en actueel. Om een juiste, volledige en bovenal actuele datavoorziening te hebben uniform, landsdekkend en actueel. De behoefte en het aantal vragen over dit onderwerp was voor ons aanleiding om te investeren in een dienst die met geo-informatie inzicht geeft in de oppervlakteverharding en het eenvoudig en snel mogelijk maakt om deze informatie te raadplegen. Het resultaat is een digitale dienst waarin de publieke ruimte én particuliere eigendommen zijn onderverdeeld in een aantal typen verharding van het oppervlak. We noemen de dienst de Verhardingsmonitor.
Het bedrijf
NEO is een geo-ICT bedrijf met ruim 30 medewerkers dat diensten verleent die op basis van aardobservatiedata en andere Big data tot stand komen. Het bedrijf bestaat in 2021 voor het 25e jaar. We concentreren ons op monitoring van veranderingen in onze leefomgeving en daarin zijn we uniek in de wereld.
In 2021 monitoren we niet alleen de verharding, maar doen dat ook voor alle gebouwen, wegen, watergangen, bomen, akkers, natuurterreinen, zonnepanelen, enz. in heel Nederland. We gebruiken onder meer satellietopnamen, luchtfoto’s en lidar data en data uit de ‘crowd’ en andere Big Open Data. Onze gepatenteerde technologie levert geautomatiseerd mutatiesignalen met unieke hoge volledigheid, juistheid en actualiteit. Met de waargenomen veranderingen bouwen we informatiediensten die we via onze API (Application Programming Interface = onze digitale kelner voor data) ontsluiten. Voorbeelden van deze nieuwe diensten zijn in er in het beheer van gewassen, van kaartregistraties zoals die in BAG, BGT en WOZ, in het boomonderhoud, het leidingbeheer, inspecties en controle van gebouwen, invasieve exoten, enz.
De verhardingsmonitor
In de verhardingsmonitor hebben wij ieder stuk oppervlak in Nederland onderverdeeld in één van de volgende klassen:
Gesloten verharding
Open verharding
Onverhard
Water
Bebouwing
De klassen zijn toegekend aan de objecten op het maaiveld in de meest actuele versie van de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT). Voor oppervlakken waarvoor de BGT geen verhardingsinformatie biedt zoals o.a. bedrijfsterreinen, tuinen en erven, wordt de verhardingsklasse per gebiedje van 50*50 cm toegekend uit analyse van luchtfoto’s en satellietbeelden.
De data heeft een detailniveau dat minstens gelijkwaardig is aan dat van de BGT, maar bevat ook de informatie voor de erven en de bedrijfsterreinen, ofwel die delen van de kaart waar de BGT geen informatie bevat. Bovendien verwerken we alle veranderingen in bestrating, enz. permanent met behulp van Open Data en beelden.
De Verhardingsmonitor wordt aangeboden als een digitale dienst waarop u zich kunt abonneren en waarmee u diensten kunt verlenen aan derden, dan wel waarvan u de data ter beschikking kunt stellen aan derden die in uw opdracht met de data werken. De data worden aangeboden via een API.
Kwaliteit van de data
De Verhardingsmonitor dekt het gehele land oppervlak van Nederland. In 2021 wordt de Verhardingsmonitor permanent geactualiseerd met nieuwe gegevens. De BGT loopt in principe maximaal 18 maanden bij de werkelijkheid achter. Mutaties die in de BGT worden verwerkt worden direct na publicatie in de Verhardingsmonitor overgenomen. Veranderingen in de verharding van bedrijfsterreinen, erven, tuinen en bouwterreinen worden altijd binnen enkele maanden na het optreden van de verandering in de verhardingsmonitor verwerkt en doorgaans binnen enkele maanden.
De Verhardingsmonitor volgt de geometrie van de BGT en is net zo nauwkeurig.
Techniek en inwinning
De data worden geactualiseerd met luchtfoto’s en satellietbeelden en de BGT. De workflow is zo ingericht dat het hele proces van actualisering geautomatiseerd verloopt. Daarbij speelt AI (‘deep learning algoritmen) éen belangrijke rol. Mutatiesignalen uit beeld en BGT leiden tot aanpassingen in de Verhardingsmonitor. Daarnaast wordt natuurlijk gecontroleerd en worden de algoritmen beter getraind met name voor vreemde situaties. De geautomatiseerde oplossing voor een vreemde verandering is dat die geparkeerd wordt tot met een volgend beeld duidelijkheid wordt verkregen (denk aan bouwplaatsen).
Ook andere databronnen kunnen helpen bij de verbetering van de classificatie, met name in uitzonderlijke situaties. Een eerste stap daarin voeren wij uit met de data uit het Boomregister. Boomkronen werken als ‘stoorzender’ voor de zichtbaarheid van het oppervlak op lucht- of satellietopnamen als ze in blad staan. Door rond de boomkronen alleen beeldinformatie te gebruiken uit de bladloze seizoenen te gebruiken, wordt een onjuiste classificatie voorkomen.
Gebruik
De verhardingsmonitor is een digitale kaart met actuele informatie en de mensen die daarin geïnteresseerd zijn kunnen de kaart gratis raadplegen op het webadres De verhardingsmonitor (neo.nl Daarmee kunnen gebruikers zelf inzicht krijgen in specifieke locaties, enz. Belangrijker is echter dat specialisten de data op de API kunnen gebruiken als input voor berekeningen over wateroverlast en droogte, waterinloop voor het riool, waterbeschikbaarheid voor stadsbomen, dynamiek van stedelijk grondwater, enz. Voor het gebruik van de API worden licentiekosten in rekening gebracht. De licentie maakt het doorgeven van informatie eenvoudig mogelijk.
Een aantal gebruiksdoelen waarbij de data van waarde is:
Monitoring van de stedelijke vergroening, bijvoorbeeld in het kader van Operatie Steenbreek of onderzoek/beleid omtrent klimaatadaptatie of hittestress;
Run-off-modeling in het kader van onder andere de belasting van het riool, het opsporen van knelpunten bij extreme regenval en het bepalen van oplossingen, zoals strategische plaatsing van groenstroken of waterdoorlatende straatstenen;
Graafwerkzaamheden/beheer van de ondergrond, bijvoorbeeld bij aanleg glasvezel of onderhoud leidingen;
Subsidieverlening particulier groen of de controle daarvan.
Toekomst
NEO werkt aan de doorontwikkeling van de Verhardingsmonitor. Binnenkort wordt aanvullende informatie toegevoegd inzake hellingshoek van kaartobjecten, detaillering van verhardingstype, enz. Binnenkort publiceren we op onze website www.neo.nl een viewer waarin de data landsdekkend te bekijken is. Wij staan altijd open voor goede voorstellen van gebruikers of geïnteresseerden, dus heeft u een gedachte daarbij of bent u benieuwd naar de data, dan horen we het graag.
